محصول یا خدمات چیست؟

بطور کلی محصول یعنی هر آن چه که بتوان به بازار جهت جلب توجه ، خرید ، استفاده یا مصرف ارائه نمود و ممکن است بتواند خواسته یا نیازی را برآورده کند. این محصول، می تواند شامل جنبه های فیزیکی و محسوس و جنبه های نامحسوس یا کمتر محسوس، مانند گارانتی(ضمانت نامه) ،خدمات پس از فروش و …  باشد. بنابراین، محصول یک بسته کلی است که یک فروشنده به مشتریان(خریداران) خود عرضه می کند.

تصویر محصول

مصرف کنندگان در مورد ویژگی ها و آنچه که مورد توجه قرار می دهند، متفاوت اند و بیشتر به ویژگی هایی توجه می کنند که به نیازهای خاص آنها مربوط است. یک خریدار با توجه به خواسته ها و نیازهای منحصر به فرد خود، برای ویژگی های مختلف یک محصول اهمیت های متفاوتی قائل است. مجموعه باورهایی که افراد در مورد یک محصول با نام و نشان تجاری خاص دارند تصویر محصول نامیده می شود.

نام و نشان تجاری عبارت است از نام، عبارت، اصطلاح، علامت، نشانه، نماد، طرح، یا ترکیبی از این ها که به منظور شناساندن محصولات و خدمات فروشندگان یا گروهی از فروشندگان و متمایز ساختن آنها از محصولات شرکت های رقیب استفاده می شوند.

یک فروشنده می تواند محصولاتش را هم از طریق فیزیکی و هم از طریق خدماتی که به منظور پشتیبانی از محصول ارائه می کند، متمایز بسازید. این متمایز سازی میتواند کمک زیادی در جهت خرید به مشتری نماید.

– متمایزسازی فیزیکی محصولات، شامل موارد زیر می شود:

شکل محصول: اندازه، تصویر، ساختار فیزیکی. برای مثال، روکش کپسول و دوز آسپرین

کیفیت عملکرد محصول: در سطحی از عملکرد که مشخصه اصلی محصول است

ویژگی­ها محصول: برای مثال، ابزارهای جدید ویرایش متنی یک برنامه پردازشی ورد

کیفیت تطابق محصول: درجه و میزانی که در آن، تمام واحدهای محصول عملکرد برابری دارند

دوام ماندگاری محصول: از محصولات، انتظار ماندگاری در شرایط طبیعی یا پر فشار می­رود

قابلیت اطمینان محصول: احتمال اینکه محصول معیوب نباشد، یا بد کار نکند

تعمیر پذیری محصول: سهولت تعمیر محصول، در شرایطی که محصول به خوبی کار نکند

سبک محصول: ظاهر و قیافه محصول

طراحی محصول: روشی که در آن تمام کیفیت­های ذکر شده، باهم و در کنار هم کار می­کنند. (استفاده از محصول آسان، ظاهر آن زیبا و عمرش طولانی باشد

متمایز سازی خدماتی محصولات شامل موارد زیر می باشد

کارکرد مناسب محصول : نصب و قابلیت استفاده از محصول در محل مورد نظر

آموزش مشتری: آموزش مشتری جهت استفاده از محصول، توسط شرکت

مشاوره به مشتری: اطلاع رسانی یا خدمات پژوهشی به مشتریان، توسط شرکت

نگهداری و تعمیر: کمک به مشتریان، برای نگهداری از محصول در شرایط خوب کاری

بطور کلی هر محصول شامل سه قسمت اصلی میباشد که در ادامه به آن اشاره میکنیم

سطوح یا لایه های محصول

1- هسته یا بخش اصلی محصول : بخشی که مشتری واقعا به دنبال آن است و فایده اصلی یا خدمت می باشد.

2- بدنه محصول : در واقع محصول واقعی ما است که در حول فایده اصلی محصول ساخته شده است و پنج ویژگی را دارا می باشد . ( بخش قابل لمس کالا ، سطح کیفیت ، طرح ، نام و نشان ، بسته بندی

3- پوسته محصول : یا بخش خدمات و مزایای اضافی مربوطه به محصول است که به مشتری ارائه می شود و ارتباطی با هسته محصول ندارد . ( خدمات پس از فروش ، ضمانت ، تحویل در محل و…)

کاربرد محصول و تغییر موضع آن

در فرهنگ های مختلف یک کالا کاربردهای متفاوتی را دارد ، به عنوان مثال در کشورهای فقیر از دمپایی به عنوان کفش استفاده می شود و در بسیاری از کشورهای پیشرفته از آنها در اوقات فراغت استفاده می شود.

تحقیقات محصول چیست و چگونه انجام می‌شود؟

یکی از مهم‌ترین گام‌هایی که یک فروشنده بایستی به هنگام توسعه‌ی محصولات خود بردارد تحقیقات محصول میباشد، تحقیقات محصول شامل بررسی نمونه‌های مشابه محصول در بازار و همچنین پتانسیل فروش محصول جدید می‌باشد.

زمانی که قصد دارید محصول جدیدی را توسعه دهید، لازم است که به منابع مختلف رجوع کرده و همه‌ی اطلاعات مورد نیاز برای یک انتخاب آگاهانه را جمع آوری نمایید.

برای انجام تحقیقات محصول بایستی گام‌های زیر برداشته شوند:

گام اول: جستجو در کتاب‌ها، مجلات، روزنامه‌ها و مقالاتی که به شما اطلاعات و بینشی در ارتباط بامحصولی که قصد دارید به بازار ارائه دهید، بدهند.

گام دوم: از مطالعات موردی استفاده کنید. گزارشات مربوط به این مطالعات ممکن است توسط بعضی از نهادهای آموزشی و تجاری در فضای آنلاین به فروش برسند. این گزارش‌ها به ما می‌آموزد که کمپانی‌ها دیگر در گذشته چگونه محصول جدید خودشان را روانه بازار کرده اند. مطالعات موردی عموماً مشکلاتی که یک کمپانی در سر راه ارائه محصول با آن مواجه شده، و همچنین راهکارها و نتایج حاصله را برای مخاطب افشا می‌کنند.

گام سوم: مهندسین محصول را به خدمت بگیرید. این مهندسین طراحی محصول شما را مورد بررسی قرار می‌دهند و همچنین با تست نمونه‌های اولیه‌‌ی تولید شده، کیفیت و کارکرد آن‌ها را می‌سنجند.

گام چهارم: مشتریانی را از بازار هدف خود انتخاب کرده و با آن‌ها مصاحبه کنید. یکی از موثرترین راه‌ها برای تحقیق راجع به پتانسیل یک محصول، دستیابی به بازخورد افرادی است که محتمل‌ترین خریداران آن محصول به شمار می‌روند.

گام پنجم: با توجه به سلیقه‌ و نظر خریداران، موقعیت و جایگاه محصول خود را بسنجید. به مصاحبه شوندگان توضیحاتی در ارتباط با ویژگی محصول مورد نظر، کاربرد و مزایای آن ارائه دهید و با پرسیدن سوالاتی از آن‌ها سطح علاقه‌شان به محصول و میزان تمایل برای خرید آن را بسنجید.

گام ششم: نمونه‌هایی از محصول مورد نظر را صورت آزمایشی تولید کرده و در بین گروه کوچکی از مخاطبان هدف توزیع کنید، سپس بازخورد مصرف کنندگان را دریافت کرده و بررسی کنید. این کار را می‌توانید به هنگام مصاحبه با نمونه‌های انتخابی از بازار هدفتان انجام دهید.

چرخه عمر محصول چیست؟

ما هر ساله میلیون ها محصول به عنوان مصرف کننده خریداری می کنیم، و دقیقا مثل ما، محصولات هم دارای چرخه عمر هستند. محصولات با چرخه عمر طولانی در قدیم مرسوم تر بودند اما رفته رفته از اهمیت آن ها کاسته شده است. در دنیای مدرن تولید محصولات با چرخه عمر کوتاه و سریع بیشتر به چشم می خورد.

در واقع اکثر شرکت ها مراحل چرخه عمر محصول را به خوبی درک کرده اند، و بر این باور هستند که برای فروش محصولات چرخه عمر کوتاهی را دارند.

مراحل چرخه عمر محصول

چرخه عمر محصول دارای چهار مرحله بسیار روشن و واضح هستند. هر یک از این مراحل ویژگی های خاص خود را دارد و در کلیه مراحل تلاش بر این است که چرخه عمر محصول به خوبی مدیریت شود.

مرحله اول: معرفی

این مرحله می تواند گران قیمت ترین بخش چرخه عمر محصول برای شرکت تولید کننده محصول جدید باشد. اندازه فروش و مارکتینگ در این مرحله بسیار کوچک است و این یعنی نمی توانیم فروش زیادی داشته باشیم، اگر چه فروش رو به افزایش خواهد بود.

مثال: تلوزیون های سه بعدی که در مرحله معرفی به سر می برد و در حال ورود به بازار میباشد.

مرحله دوم: رشد

مشخصه اصلی این مرحله، سودآوری و فروش خوب محصول است. در این مرحله حاشیه سود و کل سود افزایش پیدا می کند، به همین دلیل شرکت ها می توانند سرمایه گذاری بیشتری برای تبلیغات و افزایش خود هزینه کنند و در نتیجه سود بیشتری نصیب آن ها خواهد شد.

مثال: بلوری که در حال حاضر در مرحله رشد است و بسیاری از افراد علاقه مند شده اند که این محصول را خریداری کنند. در واقع این محصول توانایی افزایش فروش را داراست.

مرحله سوم: بلوغ

پس از گذر از مرحله دوم، محصول به بلوغ رسیده است، در این مرحله شرکت ها تلاش می کنند سهم بیشتری از بازار را بدست آورند. ریتم افزایشی فروش سرعت کمتری گرفته است اما با این حال شرکت در فکر فروش بیشتر است. راه کارهایی چون تغییر روند فروش محصولات و تولید سبک های جدیدتر و بسته بندی های متفاوت تر از محصولات می تواند در این مرحله کمک حال شرکت ها باشد. تغییرات کوچک در محصول می تواند یک مزیت رقابتی خوب ایجاد کند.

مثال: دی وی دی که به مرحله بلوغ رسیده است. اکثر افراد از دی وی دی استفاده کرده اند و استفاده می کنند، سرعت فروش آن کم کم در حال کاهش است و با آهنگ کند تری فروش انجام می شود.

مرحله چهارم: افول

در نهایت بخواهیم یا نخواهیم، مانند عمر هر انسانی، چرخه عمر محصول هم پایان می پذیرد، در این مرحله که به آن مرحله افول یا کاهش گفته می شود فروش بسیار کاهش پیدا کرده است. این کاهش می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، ممکن است تمام کسانی که محصول شما را لازم داشته اند آن را خریداری کرده باشند، ممکن است نمونه های جدیدتر و با کارایی بهتری از محصول به بازار عرضه شده باشند و … اما به هر دلیلی دیگر شما نمی توانید تلاش زیادی برای محصول خود داشته باشید. البته باز هم راهکارهایی وجود دارد که محصول خود را با اعمال تغییرات در قیمت و یا ظاهر و کارکرد در بازار به فروش برسانید.

مثال: فیلم های ویدئویی که در مرحله افول است. شاید معدود افرادی هستند که در جهان از آن استفاده می کنند و در واقع چرخه عمر این محصول مرحله پایانی خود را سپری میکند.