آمار فروش اینترنتی در ایران

گزارش‌های پراکنده‌ای که شرکت پست جمهوری اسلامی از تعداد سفارشات و مرسولات پستی اینترنتی ارائه می‌کند و یا آمارهای دوره‌ای بانک مرکزی در خصوص میزان تراکنش های مالی این حوزه، نشان می دهند که اقبال عمومی مردم ایران، رفته رفته  نسبت به خرید اینترنتی در کشور در حال افزایش می‌باشد.

فروش اینترنتی در ایران را می توان در سه دسته اصلی تقسیم کرد

1- فروش از طریق شبکه پستی

2- فروش مستقل

3- فروش خدمات

در روش اول که فروشندگان با عضویت در شرکتهای کارگزار پستی مانند فروتل در کمتر از یک روز فروش اینترنتی خود را آغاز کرده و کسب درآمد خود را آغاز می نمایند و روزانه مامور پست سفارشات را از محل فروشنده تحویل و در سراسر ایران توزیع کرده و پس از تحویل یا به صورت آنلاین وجه از مشتریان دریافت می شود و با فروشنده تسویه می گردد.

طبق اعلام اداره کل پست مستقیم و سرویسهای نوین پستی ترافیک 9 ماهه سال 91 1/854/233 فقره محقق شده است که این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته 40 درصد رشد داشته است.

این در حالیست که مبلغ کالاو خدمات این سرویس در 9 ماهه سال جاری رقمی بالغ بر 431 میلیارد ریال بوده است که در مقایسه با مدت زمان مشابه  سال 90 افزایش 133درصد ارزش کالا و خدمات عرضه شده را نشان  می دهد.

در سال ۱۳۹۲، بالغ بر ۵ میلیون مرسوله اینترنتی که ارزش مالی آن حدود ۲ هزار میلیارد ریال بوده است، از طریق پست جابجا شده است. این مقدار برای دو ماهه اول سال ۱۳۹۳، حدود ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار مرسوله در سرویس خرید و فروش اینترنتی بوده است که نسبت به مدت مشابه در سال قبل ۱۲۲ درصد رشد داشته است. ارزش این کالاها هم در واقع از ۱۷۶ میلیارد ریال به ۴۷۳ میلیارد ریال افزایش یافته که نشان دهنده رشد ۱۶۸ درصد است. استان‌های تهران، خراسان رضوی، البرز، اردبیل و اصفهان، به ترتیب برترین استان هایی هستند که بیشترین فروش اینترنتی کالا در آنها اتفاق افتاده است و استان‌های اصفهان، خوزستان، فارس، خراسان رضوی، کرمان، مازنداران و آذربایجان شرقی نیز بیشترین میزان تقاضا برای خرید اینترنتی کالا را در اختیار دارند.

در گزارشی که به نقل از مدیر کل سابق پست مسقیم و سرویس‌های نوین پستی در ابتدای سال 93 منتشر گردیده و ‌توسط روزنامه فناوران به چاپ رسیده،  اعداد و رقم‌های جالبی در خصوص خرید و فروش اینترنتی در سطح کشور، مبتنی بر آمارهای پستی ارائه داده است. بنابر اظهارات ایشان، از سال ۸۶ که بحث فروشگاه های اینترنتی و تحویل کالا از طریق پست مطرح شد تا به امروز نزدیک به ۱۳/۵ میلیون مرسوله را در بخش خرید و فروش اینترنتی کشور توسط شرکت پست جابه جا شده است که ارزش مالی این کالاها حدود ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال بوده است.

در روش دوم و سوم فروش اینترنتی در ایران آماری از میزان فروش در دسترس نمی باشد.

با وجود رشد فزاینده ای که ایران در زمینه فروش اینترنتی داشته است بازهم در انتهای جدول تجارت الکترونیک دنیا قرار دارد.

علت اصلي عدم رشد و تاخير در اجراي تجارت الکترونيک در کشور‌، به بي‌اعتمادي مديران ارشد نسبت به تجارت الکترونيک باز می گردد و اينکه آنها شناختي نسبت به اين حوزه ندارند.به نقل نعناکار(معاون سابق مرکز تجارت الکترونيک وزارت صنعت)با اشاره به فراهم بودن زيرساخت‌هاي تجارت الکترونيک در کشور مي‌افزايد: «در حال حاضر بسياري تاخير در  زيرساخت لازم براي ارائه امضاي الکترونيک به کسب‌وکارهاي مختلف فراهم شده است اما هيچ يک از فعالان به دليل عدم آگاهي حاضر به استفاده از اين امضا نيستند.»در همين زمينه احمد علم‌زاده‌، مديرعامل مرکز ملي شماره‌گذاري کالا و خدمات ايران، بزرگ‌ترين عامل تاخير در گسترش تجارت الکترونيک در کشور را به عدم همگرايي و هماهنگي بين ذي‌نفعان مختلف در بخش خصوصي و دولتي ارتباط مي‌دهد و مي‌گويد: شايد زيرساخت‌هاي انجام تجارت الکترونيک در کشور فوق العاده نباشد اما مي‌توانم اين اطمينان را بدهم که مسوولان مربوطه تمام تلاش خود را براي پياده‌سازي زيرساخت‌هاي مورد نياز در حوزه تجارت الکترونيک انجام داده‌اند اما به دليل عدم اطلاع‌رساني و فرهنگ‌سازي مناسب، بسياري از اين زيرساخت‌ها بدون استفاده مانده است.

حميد محمدي رئيس هيات مديره فروشگاه اينترنتي ديجي‌كالا در گفت‌وگو با خبرنگار هیتنا در خصوص دلايل ناموفق بودن فروشگاه‌هاي اينترنتي در ايران گفت: «در وهله اول بزرگ‌ترين آسيب را نگاه مديران به اين موضوع وارد مي‌كند. در اغلب موارد اين فروشگاه‌ها توسط افرادي تاسيس مي‌شود كه نگاه درستي به فروش آنلاين ندارند.»او با دسته‌بندي اين افراد به دو گروه گفت: «برخي از افراد سنتي هستند و فكر مي‌كنند بايد فروشگاه اينترنتي را در كنار كار خودشان داشته باشند كه اين كار استراتژيك و درست نيست چرا كه فروشگاه اينترنتي توان شش‌دانگي مي‌خواهد و بايد با تمام قدرت و تمركز همه‌جانبه آن را مديريت كرد در حالي كه در اكثر مواقع اين كار توسط مديران دست‌كم گرفته مي‌شود.»
به گفته وي، ناديده گرفتن استراتژي‌هاي رقابتي همچون ارائه قيمت‌هاي مناسب‌تر و عدم اعمال روش‌هاي بازاريابي، فروشگاه‌هاي اينترنتي را با شكست مواجه مي‌كند.

محمدي در ادامه به گروه دوم مديران فروشگاه‌هاي اينترنتي اشاره كرد و گفت: «دسته دوم افرادي هستند كه صرفا تخصص IT دارند، بدون اينكه سررشته‌اي از تجارت داشته باشند.»او افزود: «داشتن نگاه تكنيكال در گرداندن فروشگاه اينترنتي كافي نيست و اين كار نگاه تجاري و استراتژيك مي‌خواهد.»رئيس هيات مديره ديجي‌كالا معتقد است اعتماد بايد توسط خود فروشگاه‌ها به وجود بيايد و فروشگاهي كه تمام نيرويش را به كار نمي‌گيرد خودبه‌خود باعث بي‌اعتمادي مشتري مي‌شود.او با تاكيد بر اينكه گرداندن فروشگاه اينترنتي، تجارت بزرگي محسوب مي‌شود، گفت: «سرعت تحول، سهولت در خريد و سرعت و كيفيت بالا در ارائه سرويس به مشتري از مزيت‌هاي رقابتي اين فروشگاه‌ها به شمار مي‌رود.»محمدي در پاسخ به اينكه اعطاي نشان اعتماد به فروشگاه‌هاي اينترنتي چه تاثيري در كسب و كارشان مي‌تواند داشته باشد، گفت: «اين كار در مجموع حركت مثبتي است و مي‌تواند در افزايش ميزان اعتماد مشتريان موثر باشد اما كافي نيست زيرا اعطاي اين نماد مسائل كيفي كالاها را دربر نمي‌گيرد و تنها در حوزه تشخيص هويت و واقعي بودن فروشگاه وارد مي‌شود.»

در مجموع می توان از طرفی به پیشرفت هایی که در سالهای اخیر در تجارت الکترونیک اتفاق افتاده و جهش بزرگی که نسبت به قبل رخ داده نگاه کرد از طرفی به فاصله زیادی که نسبت به سایر کشورهای جهان در این زمینه وجود دارد اشاره کرد.

به بررسی نقاط قوت و ضعف می توان به این نتیجه رسید باید سازمانها و شرکتها دولتی و خصوصی به صورت متحد عمل کرده و در جهت جلب اعتماد مشتری گام برداشته و تغییرات جزئی در زیر ساختهای اینترنتی ایجاد کرد و از طرفی سیستم بانکداری نقل و انتقالات پولی را تضمین کرده و سیستم حمل و نقل اختصاصی اینترنتی فراهم گردد تا در زمان درخواستی مشتری به هزینه حمل منطقی کالا را بدست مشتری برساند.

فروتل به عنوان  یکی از شرکتهای فعال در زمینه تجارت الکترونیک فعالیت خود را از سال 1388 در زمینه خدمات فروش پستی آغاز کرده و در سه سال متوالی 90، 91 و 92 به عنوان برترین سرویس دهنده فروش پستی ایران گردیده است. از مهرماه 93 فاز جدیدی از فعالیت های فروتل آغاز گردیده است و درگاه تبلیغات ایران و نمایندگی های فروتل در سراسر ایران شروع به فعالیت می نمایند و به عنوان شرکت خصوصی در پی سازماندهی و کمک به توسعه برنامه ریزی شده فروش اینترنتی در سراسر ایران می باشد، امید است طبق برنامه ریزی های صورت گرفته بتوان فاصله فروش اینترنتی ایران را با دنیا کم کرد.

منبع: فروتل